Söz Sanatları (Edebi Sanatlar) (Edebiyat)

Söz Sanatları (Edebi Sanatlar)

1- Teşbih (Benzetme) : Sözü daha etkili kılmak amacıyla ortak nitelikleri bulunan nesne yada kavramlar arasında benzerlik kurma sanatıdır. Genellikle gibi, kadar, .... edatlar kullanılır.

Örnek : Yaralı bir ceylan kalbi gibi içli bir sesin vardı.
Benzetme Unsurları 
Benzeyen : Ses
Kendisine Benzetilen : Yaralı bir ceylan
Benzetme Yönü : içli, acıklı
Benzetme Edatı : gibi 

Teşbih-i Beliğ : Benzeyen ve Benzetilen unsurlar beraber olursa buna Teşbih-i Beliğ denir

Örnek : Bu dil ağzımda annemin sütüdür.

Benzetme Unsurları 
Benzeyen : Dil
Benzetilen : Anne sütü


2- İstiare (Eğretilme) : Bir sözü benzerlik ilgisi yoluyla kendi anlamı dışında kullanmaktır. Bir varlığa benzediği başka bir varlığın adını vermektir.

Açık İstiare : Sadece benzeyen söylenir./ Benzetilen yok!
Örnek : Bir hilal uğruna ya Rab ne güneşler(askerler) batıyor.

Kapalı İstiare : Sadece benzetilen söylenir./ Benzeyen yok! 
Örnek : Bahar gelince bir ağızdan şarkılar söyler kuşlar.

3- Mecaz-ı Mürsel : Benzetme amaç güdülmeden bir sözün ilgili olduğu başka bir söz yerine kullanılmasıdır.
  
  Örnek : Doğu'da çok şiddetli kar var. / Doğu illerde çok şiddetli kar var.
              Sınıf dışarı çıktı. / Sınıftakiler dışarı çıktı. 

4- Teşhis ( Kişileştirme) : İnsan dışındaki canlı cansız varlıklara insan özelliği kazandırmaktır.
Not : Her teşhiste aynı zamanda kapalı istiare vardır.

Örnek : Dinmiş denizin şarkısı, rüzgar uyumakta.
            Nehirler gazidir. Dağlar kahraman.
İnsan dışındaki varlıkları konuşturmaktır.Her intak sanatında teşhis sanatı vardır;ancak her teşhiste intak sanatı yoktur.

5- İntak (Konuşturma) : İnsan dışındaki varlıkları konuşturmaktır. Her intak sanatında teşhis sanatı vardır ancak her teşhis sanatında intak sanatı yoktur.

Örnek :  Mor menekşe : Bana dokunma diye bağırdı.

6- Kinaye : Bir sözü hem gerçek hemde mecaz anlamda kullanmaktır. Uyarı : Kinayede daha çok mecaz anlam kastedilir.

Örnek :
Şu karşımda göğüs geren taş bağırlı dağlarmısın ?
Açıklama : Dağların oluşumu kayalardan ve taşlardandır. Şair burada sevdiğinin insafsızlığından taş kalpliliğinden yakınıyor.

Örnek : 
Ey benim sarı tamburam
Sen ne için inilersin ?
İçim oyuk derdim büyük
Ben onun için inilerim.
Açıklama :  Tamburanın gövdesi ağacın oyulmasıyla oluşur. Fakat şair kalpteki boşluğu ve hüznü anlatmak istemiştir. Tambura kişileştirilmiş ve konuşturulmuştur.

Paylas :

Tweet

✚

Benzer Kayıtlar